Zaterdag 30 oktober 2010
Verslag van de bijeenkomst van de boekbindclub op zaterdag 30 oktober 2010,
gemaakt door Jopie de Kam-Caron.
In verband met de Boekkunstbeurs in het eerste weekend van November houden we deze werkdag een week eerder. Dankzij de Nederlandse Spoorwegen begonnen we een uur later dan normaal. Fem en Jaap moesten met de trein komen en er viel gewoon een trein uit. Na allerlei omzwervingen kwamen ze toch eindelijk in Lelystad aan. Daar werden ze opgewacht en naar Swifterbant gereden. Ine, Frans en Hans waren afwezig. Dat was jammer. Maar Anton, Marjolein, Bert, Fem, Jaap en Jopie waren aanwezig. Bert was jarig geweest, dus dat was weer smullen van de stroopwafels. Maar Ine had toch voor stof tot bespreken gezorgd. Fem had papier meegekregen van Ine om te marmeren, dat Ine uit New York mee had laten nemen. Papier gekocht bij Talas, niet gebufferd en perfect geschikt om te marmeren. Ine had op de site van Talas het volgende gelezen:

Thursday, September 16, 2010. Marbling Paper, the Age Old Question: What paper is best for making marbled paper? This age old question has been asked for centuries... and quite frankly we have always been a little confused as to what the best option may be. When talking about papers these days, it is nearly impossible to neglect to acknowledge Buffering agents. Most of our papers have them, and they are not a marblers friend! Calcium Carbonate is an increasing buffering agent in many papers these days. This buffering agent is a cheaper "fill" then pure paper pulp, and is infiltrating the fibers of our commercially made paper! So, you ask, why is calcium carbonate or other buffering agents so problematic in the marbling process? The answer lies in the way pigments are absorbed by the paper in conjunction with the sheets wet-strength. Using a filler as opposed to pure paper pulp has a negative effect on both of these characteristics. What is the answer? And how can we avoid cheap fillers to help create the best marbled paper possible? TALAS recently introduced a new product to our ever-expanding inventory of products; this product is called: UNBUFFERED BOND PAPER. Originally purposed as an interleaving and envelope paper for archival purposes... we have since discovered its relevance & ideal characteristics suited for the marbling industry. It is an 80lb text, ph neutral, 25% cotton paper of high quality, free of any buffering agents. Recently, our customer James Tapley, ordered some Bond Paper to test on his own. This is what he had to say: I wanted to let you know that the bond marbles beautifully. Sheets can be alumed (the standard one level tbsp per cup water), allowed to dry, and they flatten perfectly for use later. The surface is just the right amount of smooth, not too toothy (which disrupts fine lines) and not to hard and shiny, just right. I'm putting a finished sheet in the mail so you can judge for yourself but you should have no fear in recommending it. My only suggestion would be that you specify grain direction for each of the sheet sizes you offer. There is a cheaper sulphite drawing paper that Dick Blick offers (Iris Nevins uses it) but it is not near so nice as the bond's surface or wet strength. And while Light Impressions offers the bond at a slightly lower price they don't maintain a stock and customer service is pretty bad.

Hierop ontspon zich een discussie over papiersoorten. Anton gebruikt altijd houtvrij offset papier en drukinkt. Hij is daar zeer tevreden mee. Alle houtvrije offset-papiersoorten zijn geschikt. Bijvoorbeeld Greentop of Romandruk van 90, 100 of 120 gram.

Vervolgens kwam Jaap met een oud stuk gereedschap tevoorschijn.

Wij kwamen tot de conclusie dat het een soort lumbeckpers moest zijn. Op allerlei manieren werd geprobeerd om een goed inzicht te krijgen in de werking van het apparaat. Er horen ook twee plankjes bij met een uitholling. Waarschijnlijk om een ronde rug te maken. Maar hoe is nog niet duidelijk.

Ook een tweetal aan elkaar verbonden latten hebben waarschijnlijk met dit apparaat te maken. Misschien is er iemand die dit leest en de foto’s ziet, die ons verder kan helpen. Het is gemaakt in 1954 in Bremen in de fabriek van Caldemar Sumbel. Jaap zal in ieder geval proberen daar verdere informatie te krijgen.


Fem laat zien hoe zij met behulp van 2 blokpersjes lumbeckt. Zo ontstaat er een uitgebreide discussie over lumbecken. Anton vindt dat de persjes te smal zijn en de bladen niet ver genoeg ombuigen, waardoor er te smalle randjes van het papier in de rug ingelijmd worden. Hij gebruikt een brede blokpers in combinatie met een klein lumbeckhulpje, een kleiner blokpersje. Zie op deze bbc-site onder ‘verhaal van de leden’ ‘lumbeckhulpje Anton’ voor een uitgebreid verslag van zijn lumbeckmethode.
De vele boekblokken die Fem op haar manier gemaakt heeft, zijn allemaal goed verlijmd. Wel is het van belang de boekblokken zeker 24 uur te laten drogen en ook de keuze voor de te gebruiken lijm is belangrijk. Niet alle lijm is geschikt voor lumbecken.Op de Amerikaanse site:
http://temperproductions.com/Bookbinding%20How-to/Fangluing%20Basics/fanglue.htm
geeft Peter Jermann een goede tip om lijm voor lumbecken (Fan-Gluing) te testen:
Smeer een strook lijm op de linkerhelft van een stukje dun karton. Aan de rechterkant druppel je enkele lijmdruppels een paar inches lang (2 inch = 5 cm) . Die druppels niet uitspreiden. Laat het geheel een nacht drogen. Daarna de kaart buigen, vouwen, en over de uitgestreken en gedruppelde lijm vouwen. Als de lijm breekt is hij niet geschikt voor lumbecken. Als hij vrij buigt zonder breken is hij geschikt.
1. te verlijmen papier gelijk stoten op kop en rug, in de klem plaatsen en de klem dichtdraaien.

 2. een tweede klem er bovenop aanbrengen, met de draadeinden de andere kant op.
3. geheel omgedraaid op een kratje leggen zodat het boekblok in de krat hangt en dan de eerste klem eraf halen. 4. het uitstekende deel van het boekblok m.b.v. een liniaal ombuigen op de klem (waar smeerpapier op gelegd is) en inlijmen vanuit het midden naar kop en staart.
Vervolgens het uitstekende deel naar de andere kant ombuigen en weer op smeerpapier inlijmen.
5. aan weerszijden van het ingelijmde gedeelte een strook tst of ander antiplakpapier aanbrengen. 6. De tweede klem over het geheel schuiven, aandraaien en het boekblok 24 uur laten drogen. Daarna kan de rug afgewerkt worden met gaas, kapitaalband en kraftpapier en kan het boekblok als bandzetter gebonden worden.

Voorts gingen we weer verder aan de “springrug”. We zijn toe aan het bekleden van de rug en de hoeken. Veel verder kwamen we niet vandaag, omdat we de rugbekleding eerst goed willen laten drogen voordat we kunnen beginnen met het naar binnen plakken van de inslagen.
springrug-band van Bert